รายละเอียด(อย่างย่อ) เรื่องสั้นขนาดยาวชิ้นสุดท้ายในชีวิตของนักคิดนักเขียน เจ้าของสมญา "ภูผาแห่งวรรณกรรมรัชเซีย" อันเป็นนัยนามที่บ่งชี้ให้เห็นความเป็นนักประพันธ์ผู้ทรงอิทธิพลอย่างสูงยิ่งอีกคนหนึ่งในโลกวรรณกรรมสากล นับแต่สมัยกลางศตวรรษที่ 19 เป็นต้นมา กล่าวอีกแบบก็ต้องว่า ผ่านมาจวบจนทุกวันนี้ยังมีนักเขียนรุ่นหลังทั่วโลกจำนวนไม่น้อยที่ไม่อาจถอยออกจากร่มเงาหรือท่วงทำนองแห่งการประพันธ์ของเขาไปได้ "ความฝันของคนวิกลจริต" อาจมิใช่ผลงานที่ถูกจัดว่ายอดเยี่ยมสุดในชีวิตการผลิตงานวรรณคดีของดอสโตเยฟสกีทว่าทุกครั้งที่เอ่ยถึงแนวคิด หรือภาพของโลกในอุดมคติของผู้ประพันธ์ นี่คือชิ้นงานที่ได้รับการหยิบยกขึ้นมายืนยันว่ามันคือการแจกแจงให้เห็นปรารถนาดังกล่าวอย่างเป็นระบบและแจ่มชัดซื่อตรงที่สุด พูดสั้นๆ ก็คือ "ความฝันของคนวิกลจริต" ได้เปลื้องเปลือยปรารถนาเบื้องลึกถึงดินแดนแห่งความฝันใฝ่หรือโลกแห่งความไพบูลย์ผาสุกร่วมกันที่ทัศนะของผู้ประพันธ์ เพื่อกระตุกเตือนให้เราได้พินิจพิเคราะห์อย่างจริงจังอีกครั้ง